بررسی تأثیرشیب و پوشش سنگ ریزه بر تولید رواناب و فرسایش خاک با استفاده از شبیه ساز باران (مطالعه موردی: حوزه آبخیز پل الماس، اردبیل)

Authors

الناز آذرتاج

دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی علی رسول زاده

دانشگاه محقق اردبیلی- دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه مهندسی آب علی اصغری

دانشگاه محقق اردبیلی، انشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات اباذر اسمعلی

دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه مرتع و آبخیزداری

abstract

فرسایش خاک یکی از مشکلات اساسی زیست­محیطی در کشورهای در حال توسعه ازجمله ایران می­باشد و می­تواند آثار مخربی بر اکوسیستم داشته باشد. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر پوشش سنگ­ریزه­ای در شیب­های مختلف بر روی رواناب و هدر­رفت خاک، در مراتع تخریب یافته­ی بالا­دست سد انحرافی الماس در حوزه آبخیز پل الماس اردبیل صورت گرفت. بدین منظور بعد از بررسی­های میدانی در منطقه مورد پژوهش، سه طبقه شیب (شش، 15 و 22 درصد) در منطقه شناسایی شد. در هر طبقه شیب، تیمارهایی با پوشش سنگ­ریزه صفر، 10، 20 و 30 درصد مد نظر قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی اجرا شد. نتایج نشان داد بیشترین حجم رواناب، مقادیر خاک هدررفته، غلظت رسوب وضریب رواناب مربوط به تیمار شاهد (بدون پوشش سنگی) در شیب 22 درصد و کمترین آن­ها مربوط به تیمار 30 درصد پوشش سنگی در شیب شش درصد می­باشد. همچنین نتایج نشان داد با به کار بردن 30 درصد سنگ­ریزه، حجم رواناب تولیدی نسبت به تیمار شاهد (بدون پوشش سنگی) 96 درصد و هدر رفت خاک 519 درصد کاهش یافت. از طرفی بر اساس یافته­های پژوهش، حجم رواناب تولیدی در شیب 22 درصد، حدود 37 درصد نسبت به شیب 15 درصد و 107 درصد نسبت به شیب شش درصد بیشتر بود. در مجموع پوشش 20 تا 30 درصدی سنگ­ریزه و در شیب های کمتر از 15 درصد بیشترین تأثیر در کاهش هدررفت خاک، غلظت رسوب و حجم رواناب را داشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تأثیرشیب و پوشش سنگ‌ریزه بر تولید رواناب و فرسایش خاک با استفاده از شبیه‌ساز باران (مطالعه موردی: حوزه آبخیز پل الماس، اردبیل)

فرسایش خاک یکی از مشکلات اساسی زیست­محیطی در کشورهای در حال توسعه ازجمله ایران می­باشد و می­تواند آثار مخربی بر اکوسیستم داشته باشد. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر پوشش سنگ­ریزه­ای در شیب­های مختلف بر روی رواناب و هدر­رفت خاک، در مراتع تخریب یافته­ی بالا­دست سد انحرافی الماس در حوزه آبخیز پل الماس اردبیل صورت گرفت. بدین منظور بعد از بررسی­های میدانی در منطقه مورد پژوهش، سه طبقه شیب (شش، 15 و 22...

full text

تاثیر کاربری اراضی بر تولید رواناب و رسوب در شیبها و شدتهای بارش مختلف با استفاده از شبیه ساز باران مطالعه موردی: حوزه آبخیز صنوبر، تربت حیدریه

بررسی تغییرات روان آب و فرسایش خاک در خاک‌های تحت کاربری­های مختلف و مجاور هم، امری ضروری می­باشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر متقابل و مستقل شیب و شدت بارش بر تولید رواناب و رسوب در دو کاربری مرتع و زراعت در حوزه صنوبر واقع در شهرستان تربت حیدریه، انجام شد. بدین منظور، بر اساس نقشه توپوگرافی منطقه، سه طبقه شیب 10-0، 30-10 و بالای 30 درصد انتخاب شد، همچنین با بررسی بارش منطقه، سه شدت بارندگی با ...

full text

بررسی تأثیر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر تولید رواناب و رسوب با استفاده از شبیه ساز باران

در میان فرآیندهای مختلف تخریب اراضی، فرسایش خاک تهدیدیجدی برای منابع خاک و آب کشور است.  خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تأثیر مهمی بر تولید رواناب و رسوب دارند.  این تحقیق با هدف بررسی تأثیر برخی از این خواص در تولید رواناب، رسوب، و همچنین غلظت رسوب در شرایط صحرا انجام شد.  آزمایش­ها روی خاک­های منطقه گُل آباد اردستان با متوسط بارندگی سالیانه حدود 170 میلی متر اجرا شد.  به این منظور از یک باران­سا...

full text

بررسی تولید رواناب و رسوب در سازندهای ریزدانه نئوژن با کمک باران ساز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان)

در ایران، سازندهای ریزدانه مربوط به نئوژن به خاطر وجود املاح گچ ونمک از جمله حساس ترین سازندها به فرسایش بوده و عامل اصلی تولید رسوب معلق در بیشتر حوضه ها به شمار می روند. هدف از این پژوهش بررسی واحدهای ریزدانه نئوژن حوزه آبخیز طالقان از نظرحساسیت به فرسایش و تولید رواناب، با تأکید بر ویژگی های ذاتی و با بهره گیری از باران ساز صحرائی می باشد. در این پژوهش، در آغاز با تجزیه و تحلیل نمونه های ساز...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات آب و خاک ایران

جلد ۴۸، شماره ۱، صفحات ۱۰۵-۱۱۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023